İşletme yönetimi ve organizasyon alanında yapılmış akademik veya uygulama temelli çalışmalarda, organizasyonların insanlar tarafından belirli bir amacı gerçekleştirmeye yönelik olarak kurulan bir sosyal sistem olduğu, ve bu sosyal sistemin de, kendi içinde düzenlenmiş koordinasyon ve kontrol mekanizmaları ile kurucuları da dahil her kademedeki yönetici ve çalışanlarının davranışlarını biçimlendirdiği, yönlendirdiği, ve denetlediği belirtilmektedir.
Başka bir deyişle, organizasyonlar kendini oluşturan insanları biçimlendiren ve yöneten sosyal kurgulardır.
Şöyle bir bakınız iş dünyasına. Yokluktan gelmiş, sıfırdan iş kurmuş ve sonunda şirketler zincirinden oluşturduğu dev holdinginde her şeyi gerçekten kurucu patron mu yönetiyor; yoksa o mu oluşturduğu sosyal kurgunun biçimlendirdiği, şekillendirdiği standartlara göre hareket ediyor, yönetiliyor ve kontrol ediliyor?
“..Dünya bir sahne, biz insanlar da kadın, erkek hepimiz oyuncuyuz..” diyen Shakespeare’in bu tanımlaması yönetim bilimleri alanında da geçerli. Sosyal sistem “organizasyon” bir sahne, içinde yer alan insanlar(paydaşlar) da “oyuncular-aktörlerdir” bu söylemde.
Yukardaki soruyu tekrar soralım; “İşletmeleri, organizasyonları, o’nu oluşturan oyuncular mı yönetiyor; yoksa organizasyonlar mı kendini oluşturan oyuncuları yönetip, kontrol ediyor?”
Tiyatro dünyasının duayen yazar, yönetmen ve aktörlerinden Macit Koper’in bir emekli oyuncuyu tanımlayarak yazdığı “Kendini Yöneten Kukla” adlı şiiri aşağıda. Şiir’i, organizasyonlar ve onu oluşturan, girişimciler, yöneticiler ve çalışanlar, başka bir deyişle iş organizasyonlarının oyuncuları bağlamında yeniden yorumlayınız ve karar veriniz. Kim, kim’i yönetiyor?.
İş dünyası ve organizasyon sahnesinde iyi oyunlar ve seyirler…
